In de praktijk zien we dat nieuwe afspraken over grondgebruik (pacht) voor het komende jaar al vaak in de winterperiode worden gemaakt tussen agrarische bedrijven.
Maar stel dat je als ondernemer grond verpacht, en tijdens de verpachting onverhoopt komt te overlijden: sinds 2 jaar kan dit onverwachte fiscale gevolgen hebben.
Erfgenamen van ondernemers kunnen onder voorwaarden gebruik maken van de zogenaamde bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) bij het erven van ondernemingsvermogen. Deze regeling kan ook worden toegepast bij het schenken van ondernemingsvermogen aan een bedrijfsopvolger. De bedrijfsopvolgingsregeling biedt relatief forse vrijstellingen voor erf- en schenkbelasting als aan de voorwaarden wordt voldaan. Maar behoort verpachte landbouwgrond ook tot ondernemingsvermogen bij toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling?
Wat is de bedrijfsopvolgingsregeling?
De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) is een fiscale faciliteit die bedoeld is om de overgang van ondernemingsvermogen bij erven of schenken te vergemakkelijken. De regeling zorgt ervoor dat de verkrijger van ondernemingsvermogen onder bepaalde voorwaarden een (voorwaardelijke) vrijstelling van betaling krijgt voor de verschuldigde schenk- of erfbelasting. Dit geldt uitsluitend voor ondernemingsvermogen en niet voor beleggingsvermogen.
Enkele voorwaarden voor toepassing van de BOR
De schenker moet het ondernemingsvermogen minimaal vijf jaar in bezit hebben gehad voordat de schenking plaatsvindt. Bij een erflater geldt een bezitseis van minimaal één jaar voorafgaand aan overlijden. Bij schenking geldt er een minimale leeftijdseis van 21 jaar voor de verkrijger. De verkrijger moet zowel bij schenken als bij erven de onderneming minimaal drie jaar voortzetten.
Fiscale voordelen
Om te voorkomen dat de belastingdruk een bedrijfsopvolging belemmert geldt een voorwaardelijke vrijstelling van 100% op het eerste 1,5 miljoen euro ondernemingsvermogen bij erven en schenken. Daarnaast is het verschil tussen de vrije verkeerswaarde van de onderneming (liquidatiewaarde) en de zogenaamde going concernwaarde vrijgesteld. Bij de meeste primaire agrarische bedrijven is bij gebruik van deze vrijstellingen de onderneming geheel zonder schenk- of erfbelasting overdraagbaar.
Mocht er boven deze vrijstellingen nog meer ondernemingsvermogen zijn, dan is het meerdere ook nog voor 75% vrijgesteld van erf- of schenkbelasting. Daarnaast kan de verkrijger uitstel van betaling van erf- of schenkbelasting over het niet-vrijgestelde deel krijgen.
Is verpachte landbouwgrond ondernemingsvermogen bij gebruik van de BOR?
In de praktijk zien we in de agrarische sector dat veel landbouwgrond aan derden wordt in gebruik gegeven of verpacht voor o.a. vruchtwisseling. Dit kan sinds enkele jaren voor problemen zorgen als je bij schenken of erven van landbouwgrond, onderdeel van het ondernemingsvermogen, gebruik wilt maken van de bedrijfsopvolgingsregeling.
Vanaf 2024 is wettelijk vastgelegd dat aan derden verhuurde onroerende zaken, waaronder verpachte landbouwgrond, uitgezonderd is om in aanmerking te komen voor de BOR. Daarbij is echter een uitzondering gemaakt voor landbouwgrond die met een teeltpachtovereenkomst wordt verpacht. Verpachte landbouwgrond met een teeltpachtovereenkomst komt in aanmerking voor de vrijstelling van erf- of schenkbelasting uit hoofde van de BOR. Dit geldt niet voor alle andere pachtvormen of ruiling van landbouwgrond.
Teeltpacht
De pachtvorm teeltpacht is een tijdelijke (eindige) pachtvorm voor één of tweejarige teelten die specifiek is bedoeld voor het telen van bepaalde gewassen op los land in het kader van vruchtwisseling (dit geldt niet voor teelt van gerst, gras, haver, mais, rogge, tarwe en spelt). De looptijd is kort en de overeenkomst eindigt na de teeltperiode.
De bijbehorende teeltpachtovereenkomst tussen verpachter en pachter moet wel voldoen aan de wettelijke eisen voor teeltpacht(overeenkomsten). Het advies is om deze teeltpachtovereenkomst binnen twee maanden na het aangaan van de overeenkomst te registreren bij de Grondkamer. Hiermee voorkom je dat een kwaadwillende pachter de teeltpachtafspraken kan laten overgaan in reguliere (niet-eindige) pacht. Tevens kan er dan zeker geen discussie ontstaan met de belastingdienst of deze grond kwalificeert voor de bedrijfsopvolgingsregeling.
Een goede verpachtstrategie voor landbouwgrond kan dus in de toekomst risico’s beperken en (forse) fiscale voordelen opleveren bij een onverhoopt overlijden tijdens de periode van verpachting van gronden.
Twijfel je of je pachtafspraken voldoen aan de voorwaarden van de bedrijfsopvolgingsregeling of wil je hulp bij het zo goed mogelijk inrichten van deze afspraken? Wij denken graag met je mee. Je kunt dan contact opnemen met Niels Michels via nmichels@arvalis.nl of 06 – 834 908 49.
