Door tijdens uw leven plukjes vermogen te schenken aan uw (klein)kinderen, kunt u besparen op de erfbelasting die uw nabestaanden anders zouden moeten betalen.
Maar hoe kunt u dat doen als u de komende jaren nog de beschikking wilt houden over uw vermogen? Hiervoor zijn in principe twee mogelijkheden.
Mogelijkheid 1: De zogenaamde papieren schenking
Bij deze optie schenkt u geen geld, maar legt u in een overeenkomst vast dat de ontvanger een vordering krijgt op u, terwijl u een schuld krijgt aan de ontvanger. Dat klinkt goed, maar er zijn wat nadelen. Het eerste nadeel is dat u fiscaal verplicht bent daadwerkelijk ieder jaar 6 procent rente te betalen. Betaalt u die rente niet, of betaalt u minder dan 6 procent, of vergeet u een keer de rente te betalen, dan wordt na uw overlijden alsnog erfbelasting over het (eerder geschonken) bedrag geheven.
Bovendien moet de overeenkomst worden vastgelegd bij de notaris. Vooral in de situatie dat u elk jaar bijvoorbeeld de jaarlijks vrijgestelde bedragen wilt overhevelen naar uw kinderen met gebruikmaking van de jaarlijkse schenkingsvrijstelling, zijn de kosten relatief hoog in vergelijking tot de baten. Eigenlijk is de notariële schuldigerkenning alleen het overwegen waard bij grotere bedragen, zoals de éénmalig verhoogde vrijstelling van 26.040 euro(voor kinderen van 18 tot 40 jaar, bedrag 2019).
Mogelijkheid 2: Schenken en teruglenen
De tweede optie houdt in dat u geld ‘schenkt en terugleent’. Deze optie is vooral toepasbaar voor situaties waarin de gewone jaarlijkse schenkingsvrijstelling niet wordt overschreden (voor kinderen 5.428 euro, voor kleinkinderen 2.173 euro, bedragen 2019).
Hoe het werkt? U maakt het geld daadwerkelijk over aan uw kind (of kleinkind). Na verloop van tijd leent u van uw kind een bedrag van ongeveer dezelfde grootte terug. Minder mag, meer mag ook. U spreekt af dat u over de lening een zakelijke rente betaalt. Om discussies te voorkomen is het zaak om bij voorkeur jaarlijks de rente te betalen, maar de spelregels zijn minder strak dan bij de papieren schenking. Hierbij is het wel essentieel dat de schenking en de lening geen verband met elkaar hebben. Het moet dus gaan om twee losstaande en van elkaar gescheiden rechtshandelingen: aan de ene kant een schenking en aan de andere kant een lening.
Blijken de rechtshandelingen achteraf toch niet los van elkaar te staan, dan zou de belastingdienst de schenking na uw overlijden kunnen beschouwen als een papieren schenking die niet door de notaris is vastgelegd. In dat geval moet dan alsnog erfbelasting betaald worden.
Vermogensrendementsheffing in box 3
Zowel bij ‘schenken en teruglenen’ als bij ‘de papieren schenking’ moet de ontvanger in box 3 een vordering aangeven en de schenker een schuld. Betaalt u geen vermogensrendementsheffing in box 3 — bijvoorbeeld omdat u uw vermogen in een onderneming (box 1) of in een BV kunt onderbrengen — en hebben de begunstigden van de schenking wél vermogen in box 3? Begin dan niet te vroeg met het overhevelen van vermogen omdat het voordeel van minder erfbelasting in de toekomst teniet gedaan kan worden door de jarenlange extra box 3-heffing die hierdoor ontstaat. Betaalt de begunstigde in box 3 niets of slechts 0,58 procent belasting terwijl de schenker 1,34 procent of zelfs 1,68 procent betaalt? Dan levert schenken ook nog eens extra belastingvoordeel op in box 3.
